epSOS

epSOS projesinin amacı Avrupa çapında, sağlık verileri için bir birlikte çalışabilirlik altyapısı oluşturmak ve bu altyapı üzerinden elektronik hasta özet sağlık verileri ile ilaç reçetelerinin Avrupa ülkeleri arasında alışverişini gerçekleştirmektir. 7. Çerçeve Programı Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) Politika Destek Programı tarafından desteklenen epSOS, 25 Avrupa ülkesinden 50 kurumun katıldığı çok büyük ve prestijli bir projedir. Projenin ilk fazı Temmuz 2008’de başlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ile birlikte SRDC, Ocak 2011’de başlayan ikinci fazından itibaren epSOS projesine dahil olmuşlardır.

Proje süresince pek çok Avrupa ülkesi gerçek ulusal/bölgesel altyapıları üzerinden ülkeler arası hasta verisi alışverişi gerçekleştirmiştir. Proje Haziran 2014 itibarıyla sonuçlanmıştır, ancak çıktıları ve etkisi e-SENS, EXPAND ve Trillium Bridge gibi pek çok yeni proje vasıtasıyla yaşatılmaktadır.

epSOS temel olarak seyahat eden bir Avrupa vatandaşının ziyaret ettiği ülkelerde kritik sağlık verilerinin erişilebilir olmasını hedeflemektedir. Bu veriler halihazırda pek çok Avrupa ülkesinde ulusal ve bölgesel sağlık bilgi sistemlerinde zaten mevcuttur. epSOS projesinin motivasyonu hastaya daha kaliteli ve doğru sağlık hizmetleri sunabilmek için hasta sağlık verilerini Avrupa’nın tamamında yetkili sağlık uzmanlarının erişimine sunarak bu verilerden daha fazla fayda sağlamaktır. Ülkeler arası paylaşılacak en kritik sağlık verisi olarak elektronik hasta özeti ve reçete dokümanları tespit edilmiştir.

Örneğin, Türkiye’yi zirayet eden bir Avusturya vatandaşı ülkemizde bir sağlık problemiyle sağlık kuruluşuna gittiğinde, tıbbi bir işlem uygulamadan önce görevli Türk hekimi Avusturya vatandaşının normalde Almanca olarak sağlanmış temel sağlık verilerine (örn. tanı, alerji, ameliyat, ilaç geçmişi; tıbbi cihaz kullanımı, vital bulgular) bu vatandaşın da onayıyla saniyeler içinde Türkçe olarak ulaşabilir, ve bu sayede hastayla ilgili bir kanıya varmadan önce gerekli bilgilere erişmiş olur.

SRDC olarak Ocak 2011’de ikinci fazından itibaren epSOS’a dahil olsak da, ulusal ve uluslararası aktivitelerimizle projenin gidişatını değiştiren katkılar sağladık. Projeye katkılarımız aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• Ülkeler arası hasta verisi alışverişi için tanımlanan epSOS birlikte çalışabilirlik spesifikasyonlarının ilk ve tek açık kaynaklı gerçekleştirimi. 2011’de tamamen şirket kaynaklarıyla yaptığımız bu gerçekleştirim, kaynak kodları bağışlamamız sonrası 2012’de OpenNCP adında çok uluslu bir açık kaynak projesine dönüştü. “Genç Türkler” adındaki bu makale bu kapsamdaki başarılarımızın kısa bir özetini sunmaktadır.
• Ülkeler arası hasta özeti alışverişi yapmak için Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi üzerine iki kez Türkiye epSOS pilotunun gerçekleştirilmesi; önce SağlıkNet’teki ilk sürüm ulusal sistem üzerinde, daha sonra ise SağlıkNet 2.0 kapsamında tamamen baştan geliştirilen yeni sürüm üzerinde
• Onlarca Avrupa ülkesi ile elektronik hasta özeti dokümanı alışverişi
• Türkiye epSOS pilotunun eSağlıkKaydım Kişisel Sağlık Kaydı uygulamamız ile entegrasyonu
• Doğrulama İş Paketinin liderliği
• epSOS Test Stratejisinin CEN Global Interoperability Test Bed (GITB) girişimi ile uyumlu hale getirilmesi için revize edilmesi, ve IHE Avrupa ile Gazelle test araçlarının revize edilen Test Stratejisine göre güncellenmesi için iş birliği
• Tüm epSOS ülkelerinin ülkeler arası elektronik hasta özeti ve reçete alışverişi yapabilmek için katıldıkları birlikte çalışabilirlik test aktivitelerinin koordine edilmesi. epSOS’ta iki çeşit test aktivitesi mevcuttur: (1) IHE Avrupa Connectathon’ları ile paralel ve yüz yüze gerçekleştirilen Projectathon’lar, ve (2) çevrimiçi düzenlenen Pilot Öncesi Test aktiviteleri.
• Bilgi birikimimiz ile pek çok Avrupa ülkesinin ulusal pilot gerçekleştirimleri esnasında teknik olarak desteklenmesi
• Uluslararası seviyedeki gereksinim analizi ve tasarım aktivitelerine katılım